Każda osoba uprawiająca sport – czy to zawodowo, czy amatorsko – powinna regularnie poddawać się określonym badaniom kontrolnym. Pozwalają one ocenić stan organizmu i stwierdzić, czy uprawianie danej dyscypliny nie wpływa negatywnie na zdrowie.
Z tekstu dowiesz się:
- na czym polegają badania dla sportowców wyczynowych,
- czy badania wydolnościowe muszą przejść wszyscy sportowcy,
- jakie badania dla sportowców-amatorów są zalecane przez lekarzy.
Nie ma żadnych wątpliwości, że sport to zdrowie. Regularna aktywność fizyczna ma pozytywny wpływ na funkcjonowanie serca i całego układu krążenia, pomaga regulować poziom ciśnienia i cukru we krwi, usprawnia mięśnie i stawy, pomaga zachować prawidłową wagę i zmniejsza ryzyko depresji. Z drugiej strony – sport, zwłaszcza wyczynowy, wiąże się z większym ryzykiem stanów przeciążeniowych i kontuzji układu ruchu, a dla niektórych osób, np. z chorobami kardiologicznymi, pewne dyscypliny sportu mogą być nawet niebezpieczne! Dlatego każda osoba aktywna fizycznie powinna zgłaszać się regularnie na badania dla sportowców.
Badania dla sportowców-profesjonalistów
Zacznijmy od przepisów prawa. Jeśli dana osoba chce rozpocząć treningi w ramach jednego z prowadzonych w Polsce związków sportowych, czyli stać się tzw. sportowcem kwalifikowanym, musi przejść badania wymienione w rozporządzeniu ministra zdrowia, które wykażą brak przeciwwskazań do uprawiania określonej dziedziny sportu.
Są to między innymi:
- pełne badanie krwi (morfologia),
- badanie OB,
- badanie poziomu cukru we krwi,
- badanie ogólne moczu,
- badanie serca EKG,
- ogólne badanie lekarskie (także stan zdrowia jamy ustnej),
- pomiary antropometryczne (pomiar tkanki tłuszczowej),
- badania ortopedyczne, okulistyczne i laryngologiczne.
W przypadku płetwonurków konieczna jest spirometria, osoby uprawiające sporty walki muszą przejść badanie neurologiczne i EEG, a bokserzy, judocy, zapaśnicy i zawodnicy taekwondo muszą wykonać badanie serologiczne w celu wykluczenia zakażenia wirusami zapalenia wątroby typu B i C, HCV i HIV. Po uzyskaniu licencji zawodnika należy poddawać się konkretnym badaniom okresowo – co 6 miesięcy, raz w roku lub raz na dwa lata.
Badania wydolnościowe – niekonieczne, ale zalecane
O ile np. regularne badania krwi dla sportowców są absolutną koniecznością, o tyle badania wydolnościowe nie są obowiązkowe, ale zalecane, zwłaszcza dla sportowców profesjonalnych. Pozwalają one ocenić kondycję organizmu, dopasować intensywność treningu, zaplanować zakres koniecznej do wykonania pracy, np. w kontekście przygotowań do konkretnej imprezy sportowej.
Specjalistyczne badania wydolnościowe sportowców polegają na wykonywaniu przez pacjenta konkretnych aktywności przez ściśle określony czas. Może to być bieg na ruchomej bieżni, praca na cykloergometrze lub praca na platformie tensometrycznej. W ten sposób można zbadać pobór tlenu, stężenie mleczanu we krwi, częstość skurczów serca czy rozwijaną moc mechaniczną.
Badanie sportowe także dla amatorów!
O badaniach muszą pamiętać także osoby, dla których sport do forma rekreacji i spędzania wolnego czasu. Również w ich przypadku wskazane są wstępne badania, przede wszystkim krwi i moczu, badanie serca EKG oraz przynajmniej konsultacja z lekarzem rodzinnym, który ewentualnie zdecyduje o dalszej diagnostyce. Oczywiście należy mieć na uwadze indywidualne uwarunkowania – nie każda aktywność będzie dozwolona dla osób z nadciśnieniem tętniczym, zwyrodnieniem stawu kolanowego czy chorobą wieńcową.
Na koniec jeszcze jedna ważna sprawa – również amatorzy powinni konsultować się z lekarzem przed wznowieniem aktywności, np. po kontuzji, chorobie czy dłuższej przerwie. Specjalista oceni stan zdrowia i zdecyduje, czy można bezpiecznie wrócić do uprawiania sportu.
Comments are closed.