Szczepienie ochronne przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu (KZM) to najskuteczniejsza forma profilaktyki.
W obecnej sytuacji szczepienie przeciwko KZM nie jest refundowane. Natomiast zgodnie
z kalendarzem szczepień na rok 2016 jest ono zalecane osobom przebywającym na terenach
o nasilonym występowaniu choroby, w szczególności:
- osobom zatrudnionym przy eksploatacji lasu,
- stacjonującemu wojsku,
- funkcjonariuszom straży pożarnej i granicznej,
- rolnikom,
- młodzieży odbywającej praktyki,
- turystom i uczestnikom obozów i kolonii.
Od 2013 roku obowiązkowo szczepieni są leśnicy. W tej grupie zawodowej nie ma już problemu KZM.
Zaszczepić możemy osoby dorosłe (brak górnej granicy wiekowej) i dzieci od 1. roku życia.
Do szczepienia zawsze kwalifikuje lekarz. Udając się na wizytę warto wcześniej zastanowić się, czy na pewno nic nam lub naszemu dziecku nie dolega, ponieważ najlepiej szczepić się, gdy jesteśmy zupełnie zdrowi. Wszystkimi wątpliwościami powinniśmy się zawsze podzielić z lekarzem, który zadecyduje o szczepieniu. Zawsze trzeba również poinformować lekarza o przyjmowanych lekach (niektóre z nich mogą osłabić działanie szczepionki lub przyczynić się do niepożądanych objawów poszczepiennych), lub czy nie przebywaliśmy w bliskim kontakcie z osobą chorą (mogło dojść do zakażenia, a jeszcze nie są widoczne objawy). Lekarza należy również poinformować o objawach, które wystąpiły w następstwie wcześniej wykonanych szczepień. Przy pozytywnej decyzji lekarz zleci szczepienie i wypisze receptę na szczepionkę.
Pierwszą dawkę szczepionki przeciwko KZM możemy podać w dowolnym terminie. Jednak najlepszym okresem jest zima/wczesna wiosna, bowiem do czasu wzmożonej aktywności kleszczy latem będziemy mieli już pełną odporność przeciwko KZM. Jeśli jednak osoba wyjeżdżająca w rejony endemiczne nie zaszczepiła się zimą, zalecane jest, by zrobiła to przed planowanym wyjazdem. Badania potwierdzają wysoką skuteczność także przyspieszonego trybu szczepienia przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu.
Schemat szczepienia przeciwko KZM
- 1. dawka (w wybranym terminie – rekomendacja terminu zimowego/ew. wczesna wiosna)
- 2. dawka – od 1 do 3 m-cy po pierwszej dawce;
- 3. dawka – od 5 do 12 m-cy po drugiej dawce lub od 9 do 12 m-cy po drugiej dawce (w zależności od szczepionki)
Dawka przypominająca – ok. 3 lata po ostatnim szczepieniu, następne dawki w odstępach od 3 do 5 lat (niezależnie od szczepionki).
Schemat przyspieszonego szczepienia przeciwko KZM – dla osób, które potrzebują szybkiego zabezpieczenia przez KZM, a na szczepienie zgłaszają się wiosną lub latem:
- 1. dawka (termin dowolny)
- 2. dawka – 14 dni po pierwszej dawce lub 7 dni po drugiej dawce (w zależności od szczepionki)
- 3. dawka – od 5 do 12 m-cy po 2 dawce lub 21 dni po drugiej dawce (w zależności od szczepionki)
Dawka przypominająca po 12-18 miesiącach od ostatniego szczepienia, a następnie po 3-5 latach (niezależnie od szczepionki)
Przeciwwskazaniem do szczepienia jest:
Nadwrażliwość na substancję czynną (wirus kleszczowego zapalenia mózgu), którąkolwiek substancję pomocniczą (albumina ludzka, chlorek sodu, fosforan dwuwodny disodu, diwodorofosforan potasu, woda do wstrzykiwań, sacharoza, wodorotlenek glinu uwodniony) lub na substancje wykorzystywane w procesie produkcji i obecne w ilościach śladowych (formaldehyd, neomycyna, gentamycyna, siarczan protaminy); Ciężka nadwrażliwość na białko jaja lub inne białka kurze (reakcja anafilaktyczna po spożyciu białka jaja kurzego);
Szczepienie przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu należy przełożyć w przypadku ostrej choroby infekcyjnej przebiegającej z gorączką.
